მეცნიერებმა კანაბიდიოლი (CBD), კანაბისის ერთ-ერთი ცნობილი ნაერთი, აღმოაჩინეს ბრაზილიურ მცენარეში, რაც ხსნის ახალ პერსპექტივებს ამ სულ უფრო პოპულარული ნივთიერების წარმოებისთვის.
რიო-დე-ჟანეიროს ფედერალური უნივერსიტეტის მოლეკულური ბიოლოგიის პროფესორმა როდრიგო მოურა ნეტომ 2023 წელს AFP-სთან საუბრისას განაცხადა, რომ მკვლევართა ჯგუფმა CBD აღმოაჩინა Trema micrantha blume-ის ნაყოფებსა და ყვავილებში. ეს ბუჩქისებრი მცენარე სამხრეთ ამერიკის ქვეყნის დიდ ნაწილში იზრდება და ხშირად სარეველად მიიჩნევა.
კანაბიდიოლი, რომელსაც დღეისათვის სულ უფრო ფართოდ იყენებენ ისეთი მდგომარეობების სამკურნალოდ, როგორებიცაა ეპილეფსია, ქრონიკული ტკივილი და შფოთვა, კანაბისის ერთ-ერთი მთავარი აქტიური ნაერთია ტეტრაჰიდროკანაბინოლთან (THC) ერთად. თუმცა, განსხვავებით THC-სგან, CBD არ იწვევს ფსიქოაქტიურ ეფექტს ანუ "კაიფს".
ნაერთის სამედიცინო ეფექტურობა კვლავ აქტიური კვლევის საგანია. პროფესორ ნეტოს განცხადებით, ჩატარებულმა ქიმიურმა ანალიზმა აჩვენა, რომ "ტრემა" შეიცავს CBD-ს, მაგრამ არა THC-ს. ეს ქმნის პერსპექტივას, რომ გვაქვს კანაბიდიოლის ახალი, უხვი წყარო – წყარო, რომელიც არ წააწყდება იმ სამართლებრივ და მარეგულირებელ ბარიერებს, რომლებიც დაკავშირებულია კანაბისთან, რომელიც ბევრ ქვეყანაში, მათ შორის ბრაზილიაში, კვლავ აკრძალულია.
"ეს კანაბისის გამოყენების ლეგალური ალტერნატივაა," - განაცხადა მკვლევარმა. "ეს მცენარე მთელ ბრაზილიაში იზრდება. იგი კანაბიდიოლის უფრო მარტივი და ეკონომიურად ხელმისაწვდომი წყარო შეიძლება გახდეს."
უნდა აღინიშნოს, რომ მეცნიერებმა მანამდეც აღმოაჩინეს CBD მონათესავე მცენარეში ტაილანდში, რაც მიუთითებს, რომ ეს ფენომენი შესაძლოა უფრო გავრცელებული იყოს, ვიდრე მანამდე ეგონათ. ნეტომ, რომელსაც კვლევის შედეგები ჯერ არ გამოუქვეყნებია რეცენზირებად სამეცნიერო ჟურნალში, განაცხადა, რომ გეგმავს კვლევის მასშტაბების გაფართოებას. მისი მიზანია "ტრემიდან" CBD-ს ექსტრაქციის ოპტიმალური მეთოდების განსაზღვრა და მისი ეფექტურობის შეფასება იმ პაციენტებში, რომლებსაც ამჟამად სამედიცინო კანაბისით მკურნალობენ.
მკვლევართა გუნდმა ბრაზილიის მთავრობისგან 500,000 რეალის (დაახლოებით 104,000 აშშ დოლარი) ოდენობის გრანტი მოიპოვა კვლევის დასაფინანსებლად. პროფესორ ნეტოს შეფასებით, პროექტი დასრულებამდე მინიმუმ ხუთ წელს მოითხოვს.
უახლესი მონაცემები და პერსპექტივები
2025 წლის განახლებული მონაცემებით, ამ აღმოჩენის შემდეგ, მკვლევარებმა დაიწყეს ინტენსიური მუშაობა, რათა დაადგინონ Trema micrantha-ში არსებული CBD-ს კონცენტრაცია და მისი ექსტრაქციის საუკეთესო მეთოდები. წინასწარი შედეგები იმედისმომცემია და უჩვენებს, რომ ამ მცენარიდან მიღებული კანაბიდიოლი ქიმიურად იდენტურია კანაბისში არსებული CBD-სი.
ფარმაცევტული კომპანიები უკვე გამოხატავენ ინტერესს ამ აღმოჩენის მიმართ, რადგან Trema micrantha შეიძლება გახდეს CBD-ს წარმოების უფრო იაფი და სამართლებრივად ნაკლებად პრობლემური წყარო. ბაზრის ანალიზის ფირმა Vantage Market Research-ის განახლებული კვლევის თანახმად, CBD-ს გლობალური ბაზარი, რომელიც 2023 წელს დაახლოებით 5 მილიარდ აშშ დოლარად შეფასდა, პროგნოზის მიხედვით 2028 წლისთვის 50 მილიარდ აშშ დოლარს გადააჭარბებს, რაც ძირითადად განპირობებულია ჯანმრთელობისა და კეთილდღეობის სექტორში მზარდი გამოყენებით.
სამედიცინო სფეროში CBD-ს კვლევა გრძელდება და უკვე არსებობს მნიშვნელოვანი მტკიცებულებები მისი თერაპიული პოტენციალის შესახებ. აშშ-ის საკვებისა და წამლის ადმინისტრაციამ (FDA) უკვე დაამტკიცა CBD-ზე დაფუძნებული პრეპარატი Epidiolex® ეპილეფსიის გარკვეული ფორმების სამკურნალოდ. მეცნიერები აგრძელებენ კვლევას კანაბიდიოლის პოტენციური გამოყენების შესახებ ისეთი მდგომარეობების დროს, როგორებიცაა ქრონიკული ტკივილი, შფოთვა, უძილობა და ანთებითი დაავადებები.
ბრაზილიური მცენარიდან მიღებული CBD-ს უსაფრთხოების პროფილის შესწავლა ასევე მნიშვნელოვანი ნაბიჯია, რადგან მეცნიერებმა უნდა დაადასტურონ, რომ მას არ აქვს გვერდითი ეფექტები, რომლებიც შეიძლება დაკავშირებული იყოს მცენარეში არსებულ სხვა ნაერთებთან.
თუ კვლევა წარმატებით დასრულდება, ეს აღმოჩენა შეიძლება გახდეს მნიშვნელოვანი წინ გადადგმული ნაბიჯი მედიცინაში კანაბიდიოლის უფრო ფართო გამოყენებისკენ, განსაკუთრებით იმ ქვეყნებში, სადაც კანაბისის კულტივაცია და გამოყენება კვლავ მკაცრად რეგულირდება.